Lwów (Ukraina) ‒ Cmentarz Łyczakowski
Cmentarz Łyczakowski we Lwowie to szczególna nekropolia nie tylko ze względu na pochowane osobistości, lecz także wysoką wartość artystyczną tamtejszych nagrobków. Instytut POLONIKA w 2018 r. włączył się w prace, które pomogą zachować piękno tych pomników.
Na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie toczą się prace konserwatorskie i restauratorskie przy pomniku dr. Henryka Mosinga i nagrobku Kazimierza Sichulskiego.
Zdobiąca pomnik figura Matki Boskiej została przewieziona do pracowni konserwatorskiej, aby umożliwić prace przy murowanej części nagrobka. Będą one trwały do przyszłego roku przede wszystkim z uwagi na zniszczenia wapiennych ciosów w murowanej części pomnika, która aktualnie jest częściowo odbudowywana. Rzeźba Matki Boskiej jest oczyszczana i zabezpieczana.
Realizator: Monument Service
Prace prowadzi konserwator-restaurator kamienia Anna Kudzia z zespołem.
W roku 2021 zrealizowano prace przy usuwaniu uszkodzeń pomników nagrobnych po burzach, które nawiedzały cmentarz Łyczakowski przez kolejne dwa lata. Uszkodzeniu (rozbiciu na kawałki) uległy wówczas dwie wapienne wazy przy nagrobku pułkownika Żukowskiego. W roku 2021 zamontowano rekonstrukcję obu elementów. Dodatkowo dwa żeliwne krzyże przy innym pomniku, podwójnego NN, odlano na nowo.
Równocześnie przeprowadzono prace konserwatorsko-restauratorskie przy kolejnych pomnikach. Kompleksowym zabiegom poddano dwa pomniki nagrobne z rzeźbą figuralną autorstwa Antona Schimsera – pomnik Julianny z Schabinger Newater, pomnik Weiglów, Braurów (Breuerów), Frenklów (Tränklów) oraz przypisywany Hartmannowi Witwerowi pomnik Józefa Schabingera z postacią opłakującej go żony.
Prace były prowadzone zgodnie z programami opracowanymi przez Radosława Tusznio.
Realizator: Fundacja Dziedzictwa Kulturowego
W 2020 r. Instytut POLONIKA kontynuował prace przy nagrobku rodziny Tarnawieckich. Grobowiec powstał według projektu Bronisława Wiktora oraz Piotra Tarnawieckiego, który został tutaj pochowany w 1961 r.
W ramach prac przeprowadzona została pełna konserwacja, poprzedzona wykonaniem ekspertyzy konstruktorskiej. Betonowe elementy, pełniące funkcję dekoracyjnej okładziny, poddane zostały przede wszystkim restauracji polegającej na uzupełnieniu znacznych połaci płaskorzeźbionych. Wobec rzadko podejmowanych prac konserwatorskich przy materiale, jakim jest beton, projekt stanowił ciekawe wyzwanie konserwatorskie.
W związku z pracami konserwatorskimi prowadzonymi w ramach programu MKiDN przy nagrobku abpa Grzegorza Szymonowicza Instytut POLONIKA podjął się rekonstrukcji kamiennej sterczyny centralnej zwieńczającej nagrobek. Projekt sterczyny opracowano na podstawie zdjęcia archiwalnego z uwzględnieniem perspektywy i wymiarów zdjętych in situ.
Realizator: Fundacja Dziedzictwa Kulturowego
W 2019 r. Instytut POLONIKA sfinansował konserwację dwóch nagrobków na terenie cmentarza. Są to nagrobki: Edmunda Zychowicza (Żychowicza), wybitnego lwowskiego architekta działającego na początku XX w., oraz hrabiostwa Karnickich, który jest zlokalizowany przy głównej alei, przy drodze na cmentarz Obrońców Lwowa. Nagrobek Karnickich wymagał drobnych prac budowlanych polegających na wykonaniu ścianki oporowej i fundamentowaniu podstawy pod kolumnę. Ponadto w obu nagrobkach wykonano pełną konserwację techniczną elementów kamiennych oraz konserwację estetyczną poprzez uzupełnienie zniszczonych i brakujących elementów oraz scalenie kolorystyczne.
Realizator: Fundacja Dziedzictwa Kulturowego
Na cmentarzu Łyczakowskim znajdują się groby wielu architektów Lwowa., wśród nich Piotra Tarnawieckiego. Grobowiec jest w stanie awaryjnym. Instytut Polonika w 2019 roku sfinansował podstawowe prace zabezpieczające grób przed działaniem opadów atmosferycznych poprzez wykonanie zadaszenia nad nagrobkiem.
Realizator: Monument Service – Marcin Kozarzewski
Dzięki finansom Instytutu przeprowadzono konserwację 4 nagrobków wybitnych postaci lwowskiego życia publicznego:
- Piotra Chmielowskiego – historyka literatury, encyklopedysty, profesora uniwersytetu we Lwowie; autor rzeźby: Stanisław Ostrowski;
- Józefa Torosiewicza – doktora medycyny, filantropa, fundatora i założyciela Bursy Ormiańskiej dla chłopców, zwanej później Zakładem Naukowym im. dra Józefa Torosiewicza; autor rzeźby: Edmund Jaskólski;
- Stanisława Zborowskiego – prawnika; autorzy rzeźby: Julian Markowski i Antoni Kurzawa;
- Marcelego Ciemirskiego – botanika, sekretarza konwentu ss. benedyktynek; autor rzeźby: Julian Markowski.
Polsko-ukraińskie zespoły konserwatorskie w ramach prac Fundacji Dziedzictwa Kulturowego oczyściły nagrobki, uzupełniły braki i zabezpieczyły pomniki przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych.
