Roanne (Francja) – konserwacja nagrobka Stefana Paszkowicza
We współpracy z Association Roanne Pologne Instytut Polonika przeprowadził w 2024 r. konserwację pomnika nagrobnego Stefana Paszkowicza – polskiego architekta, który po powstaniu styczniowym osiadł we Francji.
Pomnik ma formę steli z wapienia zwieńczonej krzyżem, ustawionej na obrzeżu okalającym pole grobowe. Jego powierzchnię pokrywały nawarstwienia. Przechylone elementy i odspojony od pomnika krzyż leżący przed stelą potęgowały wrażenie zaniedbania. Przeprowadzone prace ograniczyły się do umycia elementów kamiennych i ich ustabilizowania. Zdemontowana stela została ustawiono na wypoziomowanym obrzeżu.
Stefan Paszkowicz urodził się 2 września 1846 r. w Warszawie. Był synem Antoniny z Michałowskich i Apolinarego Paszkowicza herbu Groty, dawnego żołnierza wojsk napoleońskich. W wieku 16 lat brał udział w powstaniu styczniowym, za co został skazany na karę śmierci. Wyemigrował do Francji, gdzie zaczął się kształcić na architekta. Po wybuchu wojny francusko-pruskiej w 1870 r. zaciągnął się do Legii Cudzoziemskiej i trafił do niewoli po bitwie pod Sedanem. Po powrocie osiadł w Roanne, założył rodzinę i zaczął działalność zawodową jako architekt. Był wiceprezesem stowarzyszenia architektów departamentu Loire, należał do Towarzystwa Historycznego i Archeologicznego w Forez, był członkiem komitetu pomocy Polsce, Od osiedlenia w Roanne do śmierci w 1923 r. zaprojektował 21 kościołów, 12 fabryk i innych obiektów przemysłowych, dwie hale targowe. Był też autorem projektów renowacji licznych zamków i zabytków.
