Ratujemy cmentarze kresowe w Kołomyi, Starym Siole i Zimnej Wodzie na Ukrainie Polonika

Pierwszy etap prac miał miejsce w Kołomyi (30.07–15.08.2021). Była to kontynuacja prac porządkowych na miejscowym zabytkowym cmentarzu rzymskokatolickim. W trakcie prac wycięto i usunięto zbędną zieleń (chwasty, samosiejki, drzewa zagrażające mogiłom), wydobyto z ziemi zapadnięte i przewrócone elementy kamiennych pomników i grobowców, oczyszczono odzyskane elementy, ustawiono na właściwe miejsce, odnowiono napisy. Naprawiono i odnowiono w ten sposób kilkadziesiąt grobowców, pomników i krzyży. Dodatkowo wykonano impregnację, inwentaryzację odnowionych i odkrytych mogił oraz opracowano wykaz pochówków. Wszystkie prace odbyły się pod nadzorem konserwatora zabytków.

Drugi etap projektu realizowany był 10–19 września 2021 r. w miejscowościach Stare Sioło i Zimna Woda.

W miejscowości Stare Sioło, gdzie do dziś istnieją ruiny zamku Ostrogskich, później Zasławskich, Sieniawskich, Czartoryskich i Potockich, są cztery cmentarze. Na jednym z nich – rzymskokatolickim − wolontariusze pracują już 11. rok. Odkryli tutaj w zaroślach zalegające elementy pomnikowe i rozpoczęli tworzenie z nich lapidarium.

W Zimnej Wodzie porządkowany był obszar przedwojennych pochówków, gdzie spoczywają dawni mieszkańcy tej miejscowości: Polacy, Niemcy, Ukraińcy, a ich mogiły niszczeją z powodu braku opieki nad nimi. W trakcie prac wolontariusze odnowili i uporządkowali m.in. mogiły: 19-letniego legionisty Franciszka Korniaka, por. WP Fr. Billiana, Koncewiczów, Zielińskich, Jocherów, Messnerów, Müllerów, Nesslów. Umieścili także wewnątrz kaplicy cmentarnej (przytwierdzając na ścianie) znalezione na ziemi, bez jednoznacznego przyporządkowania do konkretnej mogiły odnowione konserwatorsko tabliczki.

Dodatkowo zebrany został materiał fotograficzny do kolejnej aktualizacji wykazu pochówków umieszczanego na stronie Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej (kresowianie.info), w celu korzystania przez zainteresowanych.

W projekcie uczestniczyło 50 wolontariuszy w wieku od 12 do 74 lat w czasie 35 dni prac.

Koordynator projektu: Zbigniew Saganowski

Beneficjent: Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej

Dofinansowanie: 70 000,00 zł