Józef Czapski – odsłonięcie tablicy pamiątkowej w Pradze
W Pradze (Republika Czeska) 21 grudnia 2021 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej narodziny polskiego malarza i pisarza, Józefa Czapskiego (1896‒1993). Projekt upamiętnienia zrealizowany został we współpracy Instytutu POLONIKA oraz Instytutu Polskiego w Pradze.
Tablica została odsłonięta na fasadzie historycznego pałacu Thun-Hohensteinów (Kolowratów). Współcześnie jest to siedziba ambasady Republiki Włoskiej w Republice Czeskiej (ul. Nerudovej 20 w dzielnicy Malá Strana). W uroczystości udział wzięli m.in.: ambasador RP w Pradze, Mirosław Jasiński, zastępca ambasadora Republiki Włoskiej w Pradze, Antonella Fontana, nuncjusz apostolski oraz ambasadorowie Estonii i Litwy, zastępczyni Burmistrza m.st. Pragi, Hana Marvanová, dyrektor Instytutu POLONIKA, Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Muzeum Pamięci XX wieku, Jan Kalous i dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, Maciej Ruczaj.
Autorką tablicy jest czeska rzeźbiarka, Paulina Skavová.
Równocześnie z odsłonięciem tablicy Józefa Czapskiego w Pradze zainaugurowana została strona internetowa https://www.czapski.cz poświęcona życiu i twórczości artysty. Strona dostępna jest w językach: polskim, czeskim i angielskim.
Józef Czapski (1896–1993) był jednym z najważniejszych uczestników polskiego życia artystycznego i intelektualnego XX stulecia. Malarz i eseista, publicysta, krytyk. Oficer kawalerii, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej (za udział w której otrzymał Order Virtuti Militari) oraz drugiej wojny światowej. W latach 1941–1942, na polecenie gen. Władysława Andersa, dowódcy Armii Polskiej w Związku Sowieckim, prowadził poszukiwania, rzekomo zaginionych, polskich oficerów – jeńców sowieckich. Świadectwem dramatycznych, bezskutecznych poszukiwań kolegów – ofiar zbrodni katyńskiej – stała się książka Na nieludzkiej ziemi.
W 1947 r. Józef Czapski należał do współzałożycieli Instytutu Literackiego w Rzymie (z czasem przeniesionego do Maisons-Laffitte pod Paryżem), wydawcy miesięcznika „Kultura”, bodaj najbardziej opiniotwórczego czasopisma polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej. Esejom Józefa Czapskiego, zamieszczanym w „Kulturze” liczne grono jej czytelników zawdzięcza nie tylko znajomość nowoczesnych nurtów sztuki –w dobie komunistycznego zniewolenia – lecz także poczucie łączności z kulturą europejską.
